تکنولوژی بلاک چین می‌تواند مانند یک ربات ضد دروغ باشد! در این شبکه تمام جزئیات تراکنش‌های مالی (یا هر اطلاعات دیگری) ثبت خواهد شد. به همین دلیل احتمال ایجاد خطا در آن بسیار کم است. البته این فناوری هنوز به دوره بلوغ خود نرسیده و تا حد زیادی جای پیشرفت خواهد داشت. احتمالا شما هم نام این تکنولوژی را شنیده‌اید، اما دقیقا نمی‌دانید چیست و چه کاربردی دارد. در این مقاله قصد داریم اطلاعات جامعی درباره فناوری بلاک چین و کاربردهای آن در تراکنش‌های مالی ارائه دهیم.
- 1 تکنولوژی بلاک چین چیست؟
- 2 امنیت بلاک چین چگونه تأمین می‌شود؟
- 3 اطلاعات بلاک چین کجا ذخیره می‌شوند؟
- 4 آیا تکنولوژی بلاک چین تنها در صنعت ارزهای دیجیتال کاربرد دارد؟
- 5 نقش فناوری بلاک چین در نقل و انتقالات مالی
- 6 نقش بلاک چین در حق کپی رایت و فروش آثار هنری
- 7 مزایای استفاده از تکنولوژی بلاک چین در نقل و انتقالات مالی چیست؟
- 8 معایب بلاک چین چیست؟
- 9 جمع بندی
تکنولوژی بلاک چین چیست؟
بلاک چین نوعی سیستم است که برای توزیع دیتاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع در این شبکه، از فناوری‌های مختلف مانند رمزنگاری، هش گذاری و… استفاده می‌شود. اطلاعات روی سیستم بلاک چین به صورت رمزنگاری شده ذخیره می‌شوند و تنها اعضای شبکه به آن دسترسی دارند. امنیت بلاک چین بسیار زیاد است و افراد خارج از شبکه نمی‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. این موضوع احتمال هک و سرقت اطلاعات را تا حد زیادی کم می‌کند. البته شبکه‌ای که به اطلاعات بلاک چین دسترسی دارد نیز باید به صورت کامل بررسی شود. چرا که دسترسی اعضا به دیتاها غیرقابل کنترل است.
تکنولوژی بلاک چین در فضاهای مختلف کاربرد دارد. حتی اعضای یک سازمان نیز می‌توانند یک شبکه را تشکیل دهند و برای توزیع داده‌ها از این فناوری استفاده کنند. اما هزینه زیاد و پیشرفتگی این تکنولوژی باعث می‌شود که تنها برای پروژه‌های بزرگی چون صنعت بانکداری و ارزهای دیجیتال و… کاربرد داشته باشد.
به عبارت ساده‌تر بلاک چین، مانند جعبه‌هایی است که به شکل زنجیروار به هم متصل شده‌اند. داخل هر جعبه نیز اطلاعاتی مانند دیتاهای مرتبط با تراکنش‌های مالی یا دیتاهای مربوط به احراز هویت افراد قرار دارد. زمانی که یک جعبه با اطلاعات جدید تولید می‌شود، به زنجیره اضافه خواهد شد.
امنیت بلاک چین چگونه تأمین می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های تکنولوژی بلاک چین امنیت بالای آن است. جالب است بدانید که هرچه شبکه بزرگ‌تر باشد، میزان امنیت بیشتر می‌شود. بنابراین می‌توان گفت شبکه معاملاتی بیت کوین یا اتریوم (اتریوم چیست) از امن‌ترین شبکه‌های معاملاتی هستند. اما امنیت از کجا و چگونه تأمین می‌شود؟
اصل اول احراز هویت در بلاک چین است که با استفاده از امضای دیجیتالی انجام می‌شود. در واقع حساب کاربری شما رمزنگاری شده است و اطلاعات آن تنها در دسترس شما قرار می‌گیرند. هویت دیجیتال شما با استفاده از کلیدهای خصوصی و عمومی که رمزنگاری شده هستند، ایجاد می‌شود.
اعتبارسنج‌ها (validators) ابزار دیگری هستند که امنیت بلاک چین را تأمین می‌کنند. آن‌ها مانند شواهدی هستند که کلیه وقایع رخ داده در اکانت‌های موجود در شبکه را ثبت می‌کنند. هرچه اندازه شبکه بزرگ‌تر باشد، تعداد اعتبارسنج‌ها نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل امنیت آن افزایش پیدا می‌کند.
هش‌های بلوک‌های موجود در زنجیره بلاک چین نیز برای امنیت کاربرد دارند. آن‌ها یکی از ورودی‌های ثابت و همیشگی بلوک‌ها به شمار می‌روند. هش یک تابع ریاضی است که برای رمزنگاری در اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مقاله امنیت بلاک چین می توانید اطلاعات بیشتری را در ارتباط با این موضوع کسب کنید.
اطلاعات بلاک چین کجا ذخیره می‌شوند؟
به طور کلی سرور یا سیستم خاصی برای ذخیره دیتاهای وجود ندارد. این موضوع می‌تواند یکی از مزیت‌های تکنولوژی بلاک چین به شمار رود. شما با هر سیستمی می‌توانید احراز هویت کنید و وارد حساب کاربری خود شوید. با ورود یک عضو شبکه، نسخه‌ای از کلیه دیتاهای موجود در یک بلاک روی آن سیستم کپی می‌شوند. این اطلاعات فقط خواندنی هستند و تغییر در آن‌ها تنها با دسترسی‌های خاص امکان پذیر است.
آیا تکنولوژی بلاک چین تنها در صنعت ارزهای دیجیتال کاربرد دارد؟
تا اینجای مقاله به صورت تئوری توضیح دادیم که بلاک چین چیست و چرا امن است. این فناوری به همراه ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت و هنوز نیز مهم‌ترین کاربرد این تکنولوژی در صنعت ارزهای دیجیتال است. اما به طور کلی از تکنولوژی بلاک چین می‌توان در هر موقعیتی که به ذخیره سازی اطلاعات نیاز داریم، استفاده کنیم. به خصوص اگر تأمین امنیت اطلاعات و عدم تغییر در آن‌ها اهمیت بسیاری داشته باشد. در ادامه مثال‌هایی برای کاربرد بلاک چین ارائه داده‌ایم.
- برگزاری انتخابات به صورت آنلاین و بدون تقلب.
- استفاده در کسب و کارهای آنلاینی که باید محصولات خود را به مشتریان برسانند. آن‌ها با استفاده از بلاک چین می‌توانند هر مرحله از فرآیند تحویل را به مشتری نشان دهند.
- تبدیل دارایی‌های مختلف مانند پول نقد یا سهام به ارز دیجیتال.
- انجام معاملات و تراکنش‌های امن به صورت آنلاین.
- ثبت و نگهداری از اسناد رسمی و مهم.
- قرارداد هوشمند بین کمپانی‌ها.
- سیستم احراز هویت.
البته هنوز پتانسیل‌های واقعی تکنولوژی بلاک چین در جهان استفاده نشده است. اما در آینده انتظار می‌رود که این فناوری نقش مهمی در صنایع مختلف داشته باشد.
نقش فناوری بلاک چین در نقل و انتقالات مالی
تاکنون تکنولوژی بلاک چین بیشتر با کاربردهای مالی و بانکی شناخته شده است. در واقع می‌توان گفت پررنگ‌ترین نقش این فناوری تاکنون در حوزه‌های مالی و ارزهای دیجیتال بوده است. همانطور که می‌دانید ارزهای دیجیتال توسط نهاد یا دولت خاصی کنترل نمی‌شوند. به همین دلیل لازم است که از آن‌ها در برابر هکرها یا افراد سودجو محافظت شود. به عنوان مثال بلاک چین باعث می‌شود که شما نتوانید دو بار از یک مقدار مشخص ارز دیجیتال استفاده کنید. همچنین مانع بازگشت پول خرج شده می‌شود و همه چیز به صورت دقیق انجام خواهد شد.
در واقع با استفاده از تکنولوژی بلاک چین هیچ جای ابهامی در معاملات و تراکنش‌های بانکی باقی نمی‌ماند. این موضوع مانع جرایمی چون اختلاس و پولشویی می‌شود. به طور کلی کارشناسان معتقدند که فناوری بلاک چین انقلابی در صنعت بانکداری جهان ایجاد خواهد کرد.
نقش بلاک چین در حق کپی رایت و فروش آثار هنری
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که پیش روی فیلمسازان، موزیسین‌ها و… قرار دارد، حق کپی رایت آن‌هاست. در بسیاری از سایت‌ها، کارهایشان به صورت غیر مجاز و رایگان برای دانلود وجود دارد. از طرف دیگر اگر کارهای خود را از طریق پلتفرم‌های واسطه بفروشند، باید بخش زیادی از سود خود را به آن‌ها بدهند.
استفاده از بلاک چین در نقل و انتقالات مالی هنرمندان می‌تواند مشکلاتی که پیش از این گفتیم را حل کند. در واقع این افراد می‌توانند کارهایشان را بدون واسطه به طرفداران و علاقمندان بفروشند. با این کار پولشان را به صورت مستقیم دریافت می‌کنند. همچنین اگر کارهای خود را به کمک شبکه بلاک چین برای خریداران بفرستند، اطلاعات مفیدی به دست خواهند آورد. به عنوان مثال می‌توانند بفهمند که این کار برای چند نفر ارسال شده یا چند بار دانلود شده است. ثبت سوابق همه چیز را شفاف می‌کند.
مزایای استفاده از تکنولوژی بلاک چین در نقل و انتقالات مالی چیست؟
تا اینجا متوجه شدیم که بلاک چین چیست و چگونه می‌تواند در بانکداری و تراکنش‌های مالی مورد استفاده قرار بگیرد. اما مزیت‌های این تکنولوژی نسبت به روش‌هایی که امروز استفاده می‌شود، چیست؟
- امنیت، شفافیت و دقت زیاد.
- هزینه کم‌تر: در بسیاری از تراکنش‌ها و فعالیت‌هایی که با استفاده از این فناوری انجام می‌شود، نیازی به واسطه وجود ندارد.
- غیرمتمرکز: یعنی دیتاهای شما روی یک سیستم ذخیره نمی‌شود. بنابراین می‌توانید با سیستم‌های مختلف به آن دسترسی داشته باشید. البته در صورت فاش شدن رمزهای شما، این موضوع می‌تواند یک نقطه ضعف باشد.
- عدم محدودیت: تصور کنید بخواهید از طریق راه‌های بانکی یک تراکنش بین المللی انجام دهید. برای این کار باید مراحل مختلفی را طی کنید. اما بلاک چین متعلق به منطقه خاصی نیست. بنابراین به راحتی می‌توان از آن برای تراکنش‌های بین المللی با کم‌ترین هزینه و در کوتاه‌ترین زمان ممکن استفاده کرد.
معایب بلاک چین چیست؟
تاکنون از مزیت‌هایی که کاربردهای تکنولوژی بلاک چین داشته است، صحبت کردیم. اما این تکنولوژی معایبی نیز دارد. در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- این فناوری هنوز در تمام جهان گسترش پیدا نکرده است. به همین دلیل در بسیاری از موارد، نمی‌توان نقل و انتقالات مالی را با استفاده از آن انجام داد.
- سرعت کار با تکنولوژی بلاک چین کم‌تر است.
- بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف و دولت‌ها و حکومت‌ها، کنترلی بر این فناوری ندارند و نمی‌توانند آن را مدیریت کنند.
- بستر فعالیت سرویس‌های دارک وب و فعالیت‌های غیر قانونی در تکنولوژی بلاک چین فراهم است.
- در صورتی که کاربران رمزهای خود را فراموش کنند و نتوانند احراز هویت انجام دهند، احتمال بازگشت حساب کاربری‌شان بسیار کم است. این موضوع ممکن است باعث از بین رفتن سرمایه آن‌ها شود.
جمع بندی
تکنولوژی بلاک چین پتانسیل بسیار بالایی دارد. اما هنوز به اوج نرسیده است و توسعه دهندگان باید باگ‌های بسیاری را رفع کنند. با پیشرفت این تکنولوژی، تحولات بسیاری در سیستم‌های مالی مانند بانکداری، حساب‌داری و نقل و انتقالات ایجاد خواهد شد. البته پیشبینی می‌شود که این فناوری حتی در صنعت خودرو، مواد غذایی و خدمات بهداشتی نیز کاربرد داشته باشد. تکنولوژی بلاک چین رفتاری شبیه به اینترنت خواهد داشت. یعنی به مرور زمان وارد زندگی مردم سراسر دنیا می‌شود و به یکی از مهم‌ترین قسمت‌های زندگی انسان تبدیل خواهد شد.
نویسنده : فاطمه مهراسبی