بروزرسانی در بازار ارزهای دیجیتال باعث ایجاد اصطلاحات جدیدی می‌شود که بسیاری از افراد با آن‌ها آشنا نیستند. اتریوم کلاسیک یکی از این اصطلاحات است. سرمایه‌گذاران تازه کار با اتریوم آشنایی نسبی دارند، اما اشتباه اینجاست که تصور می‌کنند اتریوم، اتر، اتریوم کلاسیک و بلاکچین اتریوم تفاوتی با یکدیگر ندارند.
DAO نیز از دیگر اصطلاحاتی است که احتمالا با آن آشنا نیستید. در این مقاله همه چیز را درباره DAO، اتریوم کلاسیک و ارتباط این دو باهم ارائه خواهیم داد. بعد از مطالعه این مقاله می‌توانید بخش‌های مختلف اتریوم را از یکدیگر تفکیک کنید!
آنچه باید پیش از آشنایی با اتریوم کلاسیک بدانید
داستان اتریوم کلاسیک چندان ساده نیست، به همین دلیل پیش از آشنایی با آن، لازم است مقدمه‌های بسیاری را بدانید تا درک کنید اصلا چرا نیاز بود اتریوم دسته‌بندی شود، در این مقاله همه چیز را توضیح خواهیم داد. توضیحات خود را با قراردادهای هوشمند شروع می‌کنیم.
قرارداد هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند یکی از ویژگی‌های بلاک چین اتریوم هستند، در این شبکه بلاک چین طرفین معامله شرایطی را تحت عنوان یک قرارداد تعیین می‌کنند. به عنوان مثال تصور کنید قصد دارید ماشین خود را تعمیر کنید و هزینه این کار را با اتر پرداخت خواهید کرد، در این صورت شما موارد توافق را مشخص می‌کنید و سپس میزان اتر مورد نظر را پرداخت خواهید کرد. اما هزینه پرداختی شما تا زمانی که طرف دوم (تعمیرکار) کار خود را کامل نکرده باشد، به حساب او واریز نخواهد شد.
قراردادهای هوشمند برای رفع نیاز به حضور شخص ثالث در معاملات آنلاین ایجاد شدند، DAO یکی از پیچیده‌ترین قراردادهای هوشمند است که نقش بسزایی در ایجاد اتریوم کلاسیک دارد. در ادامه این قرارداد را معرفی خواهیم کرد.
قرارداد های هوشمند در این مقاله بصورت تخصصی بررسی شده اند >>>> قرارداد هوشمند چیست
DAO چیست؟
در وهله اول باید بدانید که DAO چیست. این واژه مخفف عبارت Decentralised Autonomous Organisation و به معنی سازمان خودگردان غیرمتمرکز است. DAO نوعی قرارداد هوشمند است که هدف بسیار پیچیده‌ای را دنبال می‌کند، توسعه دهندگان برنامه داشتند که با استفاده از این قرارداد هوشمند، پول زیادی به دست آورند و آن را به توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی که اتریوم در آینده می‌سازد، اختصاص دهند. این ایده بسیار ساده به نظر می‌رسد، اما اجرایی کردن آن کار چندان ساده‌ای نبود!
کاربران برای استفاده از DAO باید توکن‌های این قرارداد را خریداری می‌کردند، این توکن‌ها تنها با اتر قابل خریداری هستند و کاربرانی که توکن خریداری کرده‌اند، می‌توانند نظر دهند که سرمایه موجود در DAO به کدام یک از Dappها (اگ‌های غیرمتمرکز) اختصاص داده شود.
توسعه دهندگان Dappها برای ورود به DAO ابتدا باید از کارشناسان و متخصصین شبکه اتریوم، تایید بگیرند. بعد از آن وارد نظرسنجی DAO می‌شود. اگر دست کم ۲۰% از کاربران با توسعه برنامه مورد نظر موافقت کنند، به آن بودجه اختصاص داده می‌شود و می‌تواند کار خود را ادامه دهد.
DAO در بین مردم محبوب شد
همه افرادی که با اتریوم آشنا بودند دوست داشتند در DAO حق رأی داشته باشند، به همین دلیل تعداد زیادی از توکن‌ها خریداری شد. خریداران توکن‌های DAO در آن زمان حدود ۱۵ درصد از اترهای موجود در بازار را خریدند که ارزش این میزان اتر حدود ۱۵۰ میلیون دلار بود.
در برنامه قرارداد هوشمند DAO به یک گزینه خروج نیز نیاز بود. آن‌ها نمی‌خواستند کاربرانی که یک بار توکن خریداری کرده‌اند، راه خروج نداشته باشند.، بنابراین اگر شما به عنوان یک کاربر تصور می‌کنید که تمام پروژه‌های Dappی که به رأی گیری گذاشته شده‌اند، غیر مفید هستند، می‌توانید از برنامه نظرسنجی خارج شوید و اترهای خود را پس بگیرید. به این گزینه خروج Split Function گفته می‌شود، تنها شرط خروج از DAO این بود که کاربران بعد از خروج نمی‌توانستند تا ۲۸ روز اترهایشان را خرج کنند.
DAO قابلیت دیگری نیز با نام Child DAO ایجاد کرد که در این قابلیت چند نفر از سرمایه گذاران می‌توانستند به یکدیگر بپیوندند و یک DAOی شخصی برای خودشان ایجاد کنند. در این قرارداد شخصی آن‌ها می‌توانند به صورت دلخواه روی توسعه یک Dapp سرمایه گذاری کنند (حتی اگر سایر کاربران به آن رأی نداده باشند).
با ایجاد دو قابلیت Split Function و Child DAO بسیاری از توسعه دهندگان به شرکت اتریوم هشدار دادند. آن‌ها معتقد بودند که این قابلیت‌ها باگ‌هایی در سیستم به شمار می‌روند و DAO را آسیب پذیر کرده‌اند. اما مقامات DAO و اتریوم به این هشدارها توجهی نکردند.
حرف توسعه دهندگان معترض درست بود و در اواسط ژوئن ۲۰۱۶ DAO هک شد، یک هکر ناشناس توانست یک سوم از دارایی موجود در آن را به دست آورد. این هکر خلاق یک روز کاری موفق را سپری کرد و مبلغی حدود ۵۰ میلیون دلار به دست آورد.
خوشبختانه DAO مستقیما به شبکه اتریوم متصل نبود و تنها بخش کوچکی از آن به شمار می‌رفت، بنابراین کسی نمی‌توانست بگوید که بلاک چین اتریوم هک شده است! برای درک بهتر این موضوع می‌توانید مقاله «بلاک چین اتریوم چیست و چگونه کار می‌کند» را بخوانید. اما بسیاری از سرمایه گذاران دقیقا نمی‌دانستند که قرارداد DAO با شبکه اتریوم متفاوت است. به همین دلیل در مورد دارایی‌هایشان احساس خطر کردند و همه مشغول فروش اترهایشان شدند، این موضوع باعث شد قیمت اتر از ۲۰ دلار به ۱۲ دلار برسد. بسیاری از کارشناسان گفتند که آن روز، روز مرگ اتریوم است!
مقامات اتریوم چه واکنشی درباره این فاجعه نشان دادند؟
همانطور که گفتیم هکر از باگ‌های Function و Child DAO استفاده کرد، بنابراین برای خرج اتریوم‌ها باید ۲۸ روز منتظر می‌ماند (این شرط خروج از DAO) بود. مقامات DAO ۲۸ روز فرصت داشتند که راهی برای بازگرداندن اترها پیدا کنند و آن را به مرحله اجرا برسانند. آن‌ها سه ایده کلی مطرح کردند.
راه اول) هیچ کاری نکنند!
این ایده از یک جمله کوتاه برآمد:
کد یک قانون است!
این یعنی اگر یک کدنویسی بد داشتید و باگ‌های آن را برطرف نکردید، باید عواقب آن را بپذیرید. بنابراین مقامات DAO که با این کدنویسی غلط چندین میلیون دلار را به خطر انداخته بودند، باید تنبیه می‌شدند. حتی باید خدا را شکر می‌کردند که تنها یک سوم از دارایی‌هایشان به سرقت رفت!
از طرف دیگر ارزهای دیجیتال فریاد آزادی‌خواهی و استقلال از تمام کشورها را سر می‌دادند، بنابراین نمی‌توانستند از هیچ پلیس، مقام قضایی و حکومتی برای شکایت و دستیابی به سرمایه از دست رفته‌شان کمک بگیرند.
راه دوم) استفاده از سافت فورک
سافت فورک نیز از دیگر اصطلاحاتی است که برای شناخت اتریوم کلاسیک باید معنی آن را بدانید. بلاک چین‌ها از دو رویه پیروی می‌کنند؛ چنگال سخت و چنگال نرم. به کمک چنگال نرم می‌توان تغییراتی در شبکه ایجاد کرد تا با سوابق سازگاری داشته باشد. اما این جمله به چه معناست؟
این موضوع را با ذکر یک مثال توضیح می‌دهیم. تصور کنید شما با آخرین نسخه ورد یک سند ایجاد می‌کنید و آن را روی فلش مموری می‌ریزید، سپس می‌خواهید این فایل را در کامپیوتر محل کارتان باز کنید. اما روی این سیستم نسخه ورد ۲۰۱۳ نصب شده است. ورد ۲۰۱۳ می‌تواند سندی که با ورد ۲۰۲۰ ایجاد شده است را باز کند. حال اگر از قابلیت‌های ورد ۲۰۲۰ استفاده کرده باشید، آن‌ها را به عنوان یک خطا در برنامه ورد ۲۰۱۳ مشاهده خواهید کرد. پس یعنی نسخه‌های جدید با نسخه‌های قدیم سازگار هستند و Word از رویه سافت فورک پیروی می‌کند.
بلاک چین‌ها نیز می‌توانند در بروزرسانی‌هایی که ارائه می‌دهند، قوانین جدیدی را تعریف کنند، در صورتی که رویه سافت فورک را در پیش بگیرند، نسخه‌های قبلی نیز همچنان فعال خواهند ماند. اما تغییراتی که در نسخه جدید ایجاد می‌شود (مانند ارتقای امنیت) در نسخه‌های بلاک چین قبلی کار نمی‌کند.
مقامات اتریوم می‌خواستند بدون تعریف یک ارز دیجیتال جدید، تنها تغییراتی در بلاک چین ایجاد کنند که سارق نتواند اتریوم‌های هک شده را خرج کند. در واقع آن‌ها می‌خواستند سیستمی را طراحی کنند که در صورت شناسایی یک اتر مسروقه، انجام معامله را متوقف کند.
راه سوم) استفاده از هارد فورک
هارد فورک رویه مخالف سافت فورک است، یعنی نسخه‌های جدید بلاک چین با نسخه‌های قبلی آن سازگار نیستند. این رویه علت اصلی ایجاد اتریوم کلاسیک بود.
ایجاد تغییرات در شبکه بلاک چین کار سختی نیست، اما ماینرها باید کدهای جدید را اجرا کنند تا بتوانند به کار خود ادامه دهند. در غیر این صورت نمی‌توانند با شبکه بلاک چین اتریوم ارتباط داشته باشند.
ایده پیشنهادی هارد فورک درست پیش از هک DAO ایجاد شد، این ایده می‌گفت که شبکه بلاک چین باید از یک نقطه تفکیک شود! اما شبکه جدید و شبکه قدیمی تا زمان پیدا کردن بهترین نقطه برای تفکیک، باید عملکرد مشابهی داشته باشند.
کدام راه حل کاربردی‌تر بود؟
بدیهی است که ایده استفاده از سافت فورک بسیار ساده‌تر به نظر می‌رسد، مقامات اتریوم نیز در حال آماده سازی مقدمات اجرای این ایده بودند که به یک مشکل بزرگ برخوردند. آن‌ها متوجه شدند که استفاده از سافت فورک، ریسک حملات Dos را به شدت بالا می‌برد. در صورتی که اتریوم در معرض چنین حمله‌ای قرار بگیرند، چندین برابر بیشتر از هک DAO ضرر می‌کند و رسما از بازار ارزهای دیجیتال حذف می‌شود.
استخراج کنندگان اتریوم به ازای تایید هر تراکنش پاداشی می‌گرفتند که آن را با نام GAS می‌شناسیم. در حال عادی یک فرد سودجو برای اسپم کردن شبکه با تراکنش‌های بسیار زیاد باید هزینه زیادی به عنوان GAS در نظر بگیرد. اما در صورت عملی شدن ایده سافت فورک، هکرها می‌توانستند تراکنش‌های جعلی بسیاری بدون پرداخت کارمزد ایجاد کنند، این موضوع باعث اتلاف وقت ماینرها بدون دریافت کارمزد می‌شود. در نتیجه شبکه بلاک چین شلوغ می‌شود و تراکنش‌های اصلی تایید نخواهند شد. در نهایت بلوک‌های اتریوم خالی می‌مانند و این موضوع حتی از هک DAO نیز خطرناک‌تر است.
از طرفی چون مقامات DAO نمی‌خواستند از روش اول نیز استفاده کنند و دست روی دست بگذارند، به سراغ استفاده از هارد فورک رفتند و اینجا بود که مفهوم اتریوم کلاسیک به وجود آمد!
اجرای هارد فورک
همانطور که گفتیم ایده هارد فورک باعث شد شبکه بلاک چین اتریوم به دو بخش تقسیم شود که هدف اصلی این بود که سرمایه از دست رفته قربانیان هک DAO به آن‌ها بازگردد. قرار بود این کار به کمک یک قرارداد هوشمند انجام شود.
ایده تقسیم بلاک چین اتریوم جنجال برانگیز شد
در میان افرادی که برای باز پس گرفتن سرمایه خود به دنبال پیاده سازی ایده سافت فورک بودند، گروهی نیز وجود داشتند که می‌خواستند از روش اول پیروی کنند! آن‌ها باور داشتند که «کد یک قانون است» و می‌گفتند که هدف اصلی بلاک چین این است که تحت نظارت هیچ کس نباشد، به همین دلیل برخی از افراد به بلاک چین قبلی متعهد مانند و برخی دیگر به سراغ شبکه جدید رفتند. این موضوع باعث ایجاد اتریوم کلاسیک شد. از آن زمان تاکنون دو ارز دیجیتال به نام شبکه اتریوم وجود دارد.
اتریوم کلاسیک (ETC) چیست؟
تا اینجای کار تاریخچه‌ای از این ارز دیجیتال ارائه دادیم و گفتیم که چه چیزی باعث به وجود آمدن آن شد. الان می‌دانید که اتریوم کلاسیک چه ارتباطی با DAO و هک آن دارد، شاید اگر این قرارداد هک نمی‌شد، اکنون دو ارز دیجیتال اتریوم در بازار وجود نداشت.
اتریوم جدید بعد از شروع به کار سرمایه افرادی که به دلیل هک DAO پول خود را از دست داده بودند بازگرداند. اکثر توسعه دهندگان و منابع اتریوم به ETH اختصاص یافت، اما سرمایه اتریوم همچنان بین این دو ارز تقسیم می‌شود و بسیاری از افراد روی آن سرمایه گذاری می‌کنند.
بین اتریوم کلاسیک و اتریوم شباهت‌های بسیاری وجود دارد. اما تفاوت عمده این دو ارز دیجیتال کوچ کردن توسعه دهندگان و بنیانگذاران (Vitalik Buterin و Gavin Wood) به شبکه جدید است، این موضوع باعث می‌شود که بسیاری از افراد تصور کنند اتریوم کلاسیک به زودی از رده خارج می‌شوند، احتمالا مهم‌ترین سوالی که دارند این است: چرا هنوز افرادی روی این ارز دیجیتال سرمایه گذاری می‌کنند؟
برای درک بهتر تفاوت‌های این دو ارز دیجیتال توصیه می‌کنیم که مقاله « اتریوم چیست؟ تاریخچه، روش کار و سرمایه گذاری در این ارز دیجیتال» را مطالعه کنید. در این مقاله به طور کامل با اتریوم آشنا خواهید شد.
دلیل بقای اتریوم کلاسیک
همانطور که می‌دانید یکی از مهم‌ترین علت‌های توسعه بلاک چین، ایجاد شبکه‌ای غیر متمرکز برای فعالیت‌های مختلف بود، این شبکه نباید توسط هیچ نیرویی چه در داخل و چه در خارج از پروژه کنترل شوند. افرادی که هنوز از اتریوم کلاسیک استفاده می‌کنند، بر این باورند که هارد فورک عدم تعهد به اهداف بلاک چین است. آن‌ها تصور می‌کنند که رویه هارد فورک تنهای برای محافظت از سرمایه گذاران ثروتمند اجرا شد، آن‌ها بر این باورند که سرمایه گذاران رویکرد کنترل کننده‌ای در پیش گرفته‌اند که قابل قبول نیست.
البته بازار ارزهای دیجیتال و مقامات اتریوم چندان به نظر طرفداران اتریوم کلاسیک توجهی نشان ندادند. به همین دلیل به مرور زمان تفاوت‌های بین این دو ارز دیجیتال بیشتر و بیشتر شد. تا جایی که در روزهای اخیر قیمت هر اتریوم 2800 دلار و قیمت هر اتریوم کلاسیک حدود 50 دلار است!
تفاوت‌های اتریوم کلاسیک و اتریوم
آنچه در قسمت‌های قبلی گفتیم، باعث شده است که تا حدی تفاوت‌های بین این دو ارز دیجیتال را بشناسید. اما در این بخش مزایا و معایب هر کدام را بررسی می‌کنیم.
مزایای اتریوم
- توسعه دهندگان شبکه اتریوم روی این ارز دیجیتال کار می‌کنند.
- میزان هش آن نسبت به اتریوم کلاسیک بیشتر است، تعداد تراکنش‌ها و ماینرهای حاضر در اتریوم بیشتر است. این یعنی میزان امنیت اتریوم نسبت به اتریوم کلاسیک بالاتر است.
- صرافی‌ها و کیف پول‌های مختلف از اتریوم پشتیبانی می‌کنند، زمانی که تعداد پشتیبان‌های اتریوم اعلام شد، قیمت اتریوم کلاسیک تا حد چشمگیری کاهش پیدا کرد.
- این ارز دیجیتال را می‌توان با ارزهای بسیار متنوعی معامله کرد.
معایب اتریوم
یکی از مهم‌ترین معایب هارد فورک این بود که باعث ایجاد شکاف در شبکه اتریوم شد، همچنین بلاک چین قرار بود شبکه‌ای تغییر ناپذیر باشد. اما توسعه دهندگان با ایجاد اتریوم تغییراتی در شبکه بلاک چین ایجاد کردند.
برخی از کارشناسان می‌گویند اگر توسعه دهندگان اتریوم به همین سادگی شبکه خود را تغییر داده‌اند، ممکن است بعدا باز هم این کار را انجام بدهند. آن‌ها می‌ترسند که اتریوم باز هم به شبکه جدیدی کوچ کند که این به ضرر سرمایه گذاران تمام خواهد شد، البته در صورتی که توسعه دهندگان اتریوم تصمیم به تغییر دوباره شبکه بگیرند، این بار با استقبال سرمایه گذاران روبرو نخواهند شد.
مزایای اتریوم کلاسیک
- این ارز دیجیتال به قانون تغییر ناپذیر بودن بلاک چین‌ها متعهد ماند، اگر یک شبکه به درخواست برخی از سرمایه گذاران دائم در حال تغییر باشد، قابل اعتماد نیست.
- برخی از سرمایه گذاران بر این باورند که اتریوم کلاسیک پتانسیل بالایی دارد، سرمایه گذاری روی این ارز دیجیتال ریسک بسیاری دارد. اما برخی از سرمایه گذاران حرفه‌ای مانند باری سیلبرت طرفدار آن هستند. باری سیلبرت یکی از اعضای صندوق سرمایه گذاری Grayscale است.
معایب اتریوم کلاسیک
- بسیاری از صرافی‌ها از این ارز دیجیتال پشتیبانی نمی‌کنند.
- رهبران اتریوم در این شبکه حضور ندارند و روی آن کار نمی‌کنند.
- برخی از افراد بر این باورند که اتریوم کلاسیک در حال مبارزه با اتریوم است.
کلام آخر
در این بخش همه چیز را درباره اتریوم کلاسیک و تمام مفاهیم وابسته به آن توضیح دادیم. اکنون شما تفاوت بین این دو ارز دیجیتال را به صورت کامل می‌دانید و همچنین از مزایای و معایب هر کدام اطلاع دارید، با وجود اینکه سرمایه گذاری روی اتریوم عاقلانه‌تر به نظر می‌رسد، اما برخی از افراد تصور می‌کنند که ارزش‌های اتریوم کلاسیک باعث رشد دوباره آن خواهد شد. پس همچنان برای تعیین تکلیف این دو برادر در بازار ارزهای دیجیتال باید منتظر گذر زمان بمانیم!
نویسنده : فاطمه مهراسبی