اگر شما هم خبرهای بازار رمز ارزها را دنبال می‌کنید، احتمالا اخیرا بارها و بارها نام NFT (توکن‌های غیر قابل معاوضه) را دیده‌اید. در اکثر موارد اخبار مرتبط با این توکن‌ها با مبالغ بسیار زیاد پول در ارتباط هستند، اما اگر هنوز نمی‌دانید NFT چیست و به چه کار می‌آید، نگران نباشید. ما در این مقاله تمام اطلاعات مورد نیاز را به زبان ساده توضیح می‌دهیم. البته بازار این توکن‌ها هنوز به صورت کامل شفاف سازی نشده است و به همین دلیل فعالان زیادی ندارد، اما یک فعال حوزه ارزهای دیجیتال باید اطلاعاتی درباره بخش‌های مختلف این بازار داشته باشد.
- 1 NFT چیست؟
- 2 NFT چگونه کار می‌کند؟
- 3 چگونه می‌توان توکن‌های غیر قابل معاوضه را خریداری کرد؟
- 4 چه افرادی می‌توانند از NFT استفاده کنند؟
- 5 معایب NFT
- 6 پتانسیل و کاربردهای توکن‌های غیر قابل معاوضه
- 7 آینده NFT چگونه رقم می‌خورد؟
- 8 چگونه در بازار توکن‌های NFT فعالیت داشته باشیم؟
- 9 کلام آخر؛ NFT توکنی مرموز و آینده دار!
NFT چیست؟
این توکن‌ها نوعی دارایی دیجیتال غیر قابل معاوضه هستند، ابتدا بگذارید اصطلاح «توکن غیر قابل معاوضه» را معنی کنیم و سپس به سراغ سایر اطلاعات برویم. با واژه توکن متوجه می‌شویم که NFT نیز نوعی ارز دیجیتال مانند بیت کوین یا اتر است، اما این توکن‌ها مانند بیت کوین و اتر قابل معاوضه نیستند. تصور کنید شما یک بیت کوین دارید و دوستتان نیز یک بیت کوین دارد، شما می‌توانید بیت کوین خودتان را به دوستتان بدهید و بیت کوین او را بگیرید. هیچ کدام ضرر نخواهید کرد و هنگام معامله هم کسی متوجه نمی‌شود بیت کوینی که عرضه می‌کنید، مال دوستتان بوده است. اما NFT این گونه نیست و هر توکن آن منحصر به فرد است، یعنی دوستتان تنها زمانی می‌تواند مالک توکن شما شود که شما مالکیت را به او بدهید. در واقع چیزی شبیه به معامله خانه یا ماشین؛ مالک یک خانه کسی است که سند خانه به نامش خورده باشد و در صورت تغییر مالکیت، باید سند تعویض شود.
چرا توکن‌های غیر قابل معاوضه منحصر به فرد هستند؟
این توکن‌ها چیزی بیشتر از یک رمز ارز هستند. فایل‌های این توکن‌ها قابلیت ذخیره اطلاعات اضافی را نیز دارد و این موضوع باعث تبدیل شدن آن‌ها به یک ارز خالص می‌شود و تنها در یک حوزه خاص کاربرد خواهند داشت. هر چیز ارزشمندی را می‌توان روی یک توکن غیر قابل معاوضه ذخیره کرد؛ مثلا یک تصویر یا یک فایل موسیقی. بنابراین خود NFT تبدیل به یک اثر هنری خواهد شد. مثلا کلکسیونرها می‌توانند به جای اینکه صدها نقاشی مختلف را خریداری و به دیوار خانه آویزان کنند، فایل jpg آن‌ها را بخرند و در کلکسیون خود نگه دارند.
NFT چگونه کار می‌کند؟
توکن‌های غیر قابل معاوضه بخشی از بلاک چین به شمار می‌روند، اگر هنوز با فناوری بلاک چین به صورت کامل آشنا نشده‌اید، می‌توانید مقاله‌ای که در اکس مارتی با همین عنوان نوشته شده است را بخوانید ( بلاک چین چیست). NFT ها معمولا در بلاک چین اتریوم توسعه داده می‌شوند. البته سایر شبکه‌های بلاک چین نیز از این توکن‌ها پشتیبانی می‌کنند، اما استفاده از اتریوم برای این کار متداول‌تر است.
در واقع اشیاء دیجیتالی عامل ایجاد (یا استخراج) NFT ها هستند. برخی از این اشیاء دیجیتال، نمادی از یک شیء فیزیکی و قابل لمس هستند، اما برخی از آن‌ها تنها محتواهایی هستند که در فضای آنلاین وجود دارد. با ذکر مثال این موضوع برای شما روشن‌تر خواهد شد. موارد زیر می‌توانند یک شیء دیجیتال باشند که در یک توکن غیر قابل معاوضه ذخیره می‌شوند؛
- آثار هنری.
- GIFها.
- فیلم‌ها و هایلایت‌های ورزشی.
- کلکسیون‌های مختلف.
- آواتارهای مجازی و بازی‌های ویدیویی.
- موسیقی
- توییت‌ها.
بله! حتی یک توییت هم می‌تواند NFT باشد، جک دورسی، بنیانگذار توییتر، اولین توییت خود را به عنوان یک توکن غیر قابل معاوضه و با قیمت ۲.۹ میلیارد دلار فروخت! در واقع خرید این توکن‌ها مانند این است که شما یک کلکسیون را جمع آوری کنید. البته کاربرد آن‌ها به کلکسیون محدود نمی‌شود. به عنوان مثال افزایش طرفداران بازی‌های ویدیویی، از این توکن‌ها برای خرید اکانت‌ها استفاده می‌کنند.
کاربردهای توکن‌های غیر قابل معاوضه
این توکن‌ها حق مالکیت انحصاری دارند و این حق مالکیت قابل انتقال نیز هست. اما هر NFT در یک لحظه تنها یک مالک می‌تواند داشته باشد، داده‌هایی که روی توکن‌ها ذخیره می‌شود کار تایید هویت مالک و انتقال آن را راحت‌تر می‌کند. به عنوان مثال اگر صدای خواننده‌ای روی آن ذخیره شده باشد، به راحتی می‌توان مالک را شناسایی کرد، این موضوع به هنرمندان کمک می‌کند حق انحصار و کپی رایت داشته باشند. هنرمندان می‌توانند آثار خود را در یک متادیتای NFT ذخیره و با امضای خودشان منتشر کنند.
با استفاده از توکن‌های غیر قابل معاوضه هنرمندان می‌توانند بدون نیاز به واسطه کارهایشان را به طرفداران بفروشند. کاربرد دیگر این توکن‌ها اختصاص دادن حق فروش به هنرمند است، اگر در گذشته شما کارهای یک هنرمند را روی فایل DVD خریداری می‌کردید و بعد از استفاده DVD را به فرد دیگری می‌فروختید، از فروش دوم سودی به هنرمند نمی‌رسید. اما با NFT هنرمند می‌تواند با هربار تغییر مالکیت و فروش توکن، درصدی سود دریافت کند.
چگونه می‌توان توکن‌های غیر قابل معاوضه را خریداری کرد؟
NFTها را می‌توان از طریق کانال‌های مختلفی خریداری کرد. انتخاب کانال فروش به هدفی که از خرید توکن دارید، بستگی دارد، به عنوان مثال آمریکایی‌ها برای خرید توکن‌های کارت بیس بال از سایت‌هایی چون digitaltradingcards استفاده می‌کنند. برخی از فروشگاه‌ها نیز وجود دارند که توکن‌هایی با کاربردهای وسیع‌تر به فروش می‌رسانند.
برای خرید NFT باید یک کیف پول دیجیتال داشته باشید، در مقاله «کیف پول ارز دیجیتال» انواع مختلف آن‌ها را به صورت کامل معرفی کرده‌ایم. کیف پول باید برای بلاک چینی که توکن در آن توسعه داده شده است، طراحی شده باشد. یعنی اگر توکن مورد نظر شما در بلاک چین اتریوم است، باید کیف پول مخصوص اتریوم بسازید یا بخرید.
والت دیجیتال شما باید به اندازه کافی موجودی داشته باشد تا بتوانید NFT خریداری کنید. پس همیشه والت خود را پر نگه دارید. از آنجایی که تقاضا برای خرید توکن‌ها زیاد است، آن‌ها معمولا در زمان‌های خاص توزیع می‌شوند. همچنین ممکن است برخی از سایت‌های فروش، تخفیف‌هایی برای توکن‌ها در نظر بگیرند، در این صورت اگر همان موقع خرید خود را انجام ندهید و تازه برای شارژ کیف پول خود اقدام کنید، حراج را از دست خواهید داد.
لیست سایت‌های فروشنده NFT
- OpenSea
- SuperRare
- Nifty Gateway
- Foundation
- VIV3
- BakerySwap
- Axie Marketplace
- Rarible
- NFT ShowRoom
جالب است بدانید که در برخی موارد برای خرید این توکن‌ها هیچ نیازی به ارز دیجیتال یا ارز فیات ندارید. مثلا توکن‌های بازی‌های ویدیویی در قبال امتیاز یا پولی که در بازی وجود دارد، خرید و فروش می‌شوند! این یک معامله بین گیمرهاست و والدین آن‌ها را بسیار خوشحال می‌کند. چون نیازی نیست برای خرید توکن‌های بازی هزینه‌ای پرداخت کنند!
چه افرادی می‌توانند از NFT استفاده کنند؟
این توکن‌ها در ابتدا توسط هنرمندان، گیمرها و برندهای مختلف فرهنگی مورد استفاده قرار گرفتند. اما روز به روز کاربردشان بیشتر می‌شود. جالب است بدانید که بازار آن‌ها روز به روز گسترده‌تر می‌شود و افراد فعال در آن ایده‌های جدیدی برای مارکتینگ و کسب درآمد پیدا می‌کنند. در قسمت‌های قبل به چند مثال در این رابطه اشاره کردیم، مثلا گفتیم که هنرمندان می‌توانند روش‌های جدیدی برای عرضه مستقیم کارهایشان به طرفداران پیدا کنند. بیپل یکی از این آثار هنری بود که تنها در فضای دیجیتال به قیمت ۶۹ میلیون دلار فروخته شد!
البته استفاده از توکن‌های غیر قابل معاوضه در صنعت بازی سازی ممکن است مشکلاتی ایجاد کند، تا قبل استفاده NFT کلیه دارایی‌های دیجیتال بازی متعلق به شرکت بازی سازی بود. بازیکنان این دارایی‌ها را به صورت موقت خریداری می‌کردند و بازی را پیش می‌بردند. اما امروزه گیمرها می‌توانند ارزشی به بازی اضافه کنند (مثلا مراحل آن را جلو ببرند) و سپس آن را روی توکن ذخیره کنند و بفروشند. بنابراین دارایی‌های دیجیتال بازی تحت اختیار اشخاص خواهد بود و این برای شرکت‌های بازی سازی مشکل ایجاد می‌کند.
معایب NFT
با وجود اینکه این توکن‌ها به شدت قابلیت پول سازی برای افراد مختلف را دارند، اما هنوز بحث‌های بسیاری بر سر استفاده یا عدم استفاده از آن‌ها وجود دارد، یکی از مهم‌ترین علت‌های این موضوع هم تأثیر بسیار مخرب آن‌ها بر محیط زیست است. ایجاد یا استخراج یک توکن غیر قابل معاوضه به ۱۹۲ کیلووات انرژی نیاز دارد. آمار نشان می‌دهد که یک شهروند ساکن اتحادیه اروپا در طول دو هفته این میزان انرژی را مصرف می‌کند. برخی از افراد تصور می‌کنند، این حجم انرژی برای ساخت یک قطعه خیلی بزرگ به کار می‌رود. اما این طور نیست، نتیجه کار تنها یک GIF ساده است.
برخی از هنرمندان نیز به استفاده از NFT ها معترض هستند. چرا که آن‌ها بر این باورند که توکن‌ها تنها با قیمت‌های نجومی فروخته می‌شوند، این موضوع باعث شده است که بازار آثار هنری به جایی برای قدرتنمایی افراد پولدار شود. این موضوع ارزش هنر را به شدت پایین می‌آورد.
پتانسیل و کاربردهای توکن‌های غیر قابل معاوضه
NFT ها نیز مانند تمام قسمت‌های دیگر تکنولوژی بلاک چین نوپا هستند، به همین دلیل هنوز جای پیشرفت بسیاری دارند و پتانسیل آن‌ها برای خدمات به بشر زیاد است. در ادامه به مواردی که این توکن‌ها در آن‌ها استفاده می‌شوند، اشاره کرده‌ایم. برخی از این کاربردها هم اکنون نیز وجود دارند و برخی دیگر در آینده توسعه پیدا می‌کنند.
- صنعت بازی سازی و گیمینگ.
- سرمایه گذاری.
- شناسایی هویت: شما می‌توانید تمام اطلاعات مرتبط با هویت خود را در یک توکن nft ذخیره کنید. منحصر به فرد بودن این توکن‌ها باعث ایجاد این قابلیت شده‌اند. بنابراین شما می‌توانید آثار، نمونه کارها و رزومه خود را همیشه همراه داشته باشید.
- کلکسیون‌های هنری.
برخی از افراد با خلاقیت از NFTها در کسب و کارشان استفاده می‌کنند و مهارت‌های فردی‌شان را توسعه می‌دهند. به عنوان مثال برخی از افراد برای تولید محتوا از این توکن‌ها استفاده می‌کنند. البته این شیوه هنوز در بین عوام متداول نشده است.
آینده NFT چگونه رقم می‌خورد؟
متخصصان ارزهای دیجیتال بر این باورند که قیمت‌های امروزی این توکن‌ها حباب است و خواهد شکست. حجم بازار این توکن‌ها بسیار کم است و به همین دلیل هنوز نمی‌توانند با ارزهای قابل معاوضه (بیت کوین و آلت کوین‌ها) رقابت کنند. اما پتانسیلی که برای ورود به بازارهای مالی دارند و توجه رسانه‌ها به این توکن‌ها به ما نشان می‌دهد که باید در آینده انتظار بازار گاوی برای این توکن‌ها داشته باشیم.
از دیگر علت‌های پیشرفت NFT این است که در آینده سرمایه گذاران نسل جدید به این بازار وارد می‌شوند. آن‌ها به دنبال داشتن درآمد غیرفعال هستند، آن‌ها نسلی هستند که همه فعالیت‌های خود را به صورت آنلاین انجام می‌دهند و بدیهی است که برای سرمایه گذاری هم به سراغ توکن‌های آنلاین بروند. ویژگی‌های توکن‌های غیر قابل معاوضه نیز به گونه‌ای است که می‌تواند توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کند. این موضوع نیز نشان می‌دهد بازار آینده این توکن‌ها گاوی است.
البته موانعی نیز بر سر راه این بازار وجود دارد. مثلا اینکه بلاک چین اتریوم (بلاک چین اتریوم چیست و چگونه کار می کند؟) برای پشتیبانی از این حجم ارز دیجیتال بسیار کند است. از طرفی بهترین بلاک چینی است که از توسعه NFT پشتیبانی می‌کند، توسعه دهندگان این توکن‌ها باید راهکاری برای این موضوع بسنجند تا بتوانند در بازار ارزهای دیجیتال به موفقیت برسند.
چگونه در بازار توکن‌های NFT فعالیت داشته باشیم؟
فعالیت در این بازار کار سختی نیست، اما لازم است پیش از اینکه روند کار در این بازار را توضیح دهیم، توجه شما را به چند نکته مهم جلب کنیم.
- این بازار نوپاست. بنابراین زمانی که یک توکن خریداری می‌کنید، ممکن است تا مدت‌ها صاحب اول و آخر آن باشید. بنابراین اگر قصد شما از خرید این توکن‌ها افزایش سرمایه در کوتاه مدت است، اصلا به آن فکر نکنید.
- کارمزد فعالیت در این بازار بسیار زیاد است.
- خرید و فروش و استفاده از این توکن‌ها بیشتر برای سرگرمی است و هنوز به عنوان یک سرمایه گذاری جدی شناخته نمی‌شود.
در صورتی که تحقیقات لازم را انجام داده‌اید و دلایل موجهی برای ورود به بازار این ارزها دارید، می‌توانید به روش زیر اقدام کنید.
روش کار در بازار NFT
- به سایت پروژه‌ای که قصد خرید توکن آن را دارید، وارد شوید. فعالیت در این پروژه‌ها یا به صورت تحت وب انجام می‌شود و یا اپلیکیشن‌های مخصوص رایانه‌های شخصی دارد.
- بعد از ثبت نام برای خرید توکن به کیف پول دیجیتال نیاز دارید. این کیف پول‌ها باید مبتنی بر اتریوم کار کنند. پروژه‌ها معمولا بهترین کیف پول را به شما معرفی می‌کنند.
- تبدیل سایر ارزهای دیجیتال به اتر یا واریز اتر به کیف پول و خرید NFT. البته ممکن است برخی از توکن‌ها تنها با ارزهای دیجیتال مخصوصی قابل مبادله باشند. بنابراین باید این ارز دیجیتال را در کیف پول خود داشته باشید.
- بعد از خرید، توکن وارد والت دیجیتالی شما می‌شود.
کلام آخر؛ NFT توکنی مرموز و آینده دار!
این توکن‌ها هنوز برای بسیاری از سرمایه گذاران بازار ارزهای دیجیتال ناشناخته هستند. در این مقاله سعی کردیم درباره آن توضیح دهیم و کاربردهایی که دارد را مشخص کنیم، البته برای شفاف شدن همه چیز درباره این توکن‌های تازه وارد، به زمان بیشتری نیاز داریم. اکنون شما تمام اطلاعاتی که درباره NFTها وجود دارد را می‌دانید. برای اطلاعات بیشتر درباره دنیای ارزهای رمزنگاری شده می‌توانید سایر مقالات اکس مارتی را مطالعه کنید.
نویسنده : فاطمه مهراسبی