ارزهای دیجیتال مزیت‌های بسیاری در دنیای اقتصادی و بازارهای مالی ایجاد کرده‌اند، اما غیرمتمرکز بودن و نامحدودی آن‌ها باعث شده است که بسیاری از حکومت‌ها مبادله آن‌ها را ممنوع اعلام کنند. ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران نیز به همین دلایل ایجاد شده است، البته خرید و فروش بیت کوین و اتر و رمز ارزهای دیگر غیر قانونی هم نیست. در واقع هنوز در قانون جمهوری اسلامی ماده‌ای مبتنی بر ممنوعیت یا مجاز بودن معامله ارزهای دیجیتال وجود ندارد.
در حال حاضر ارزهای دیجیتال بخشی از فناوری و اینترنت شناخته می‌شوند و در صورت بروز مشکلات قانونی، با توجه به مواد تبصره‌های جرایم سایبری با آن‌ها برخورد خواهد شد، بنابراین در صورتی که فردی از طریق ارزهای دیجیتال مورد سوء استفاده قرار بگیرد، می‌تواند از طریق مقامات قضایی و پلیس پیگیری کند.
- 1 معایب ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران
- 2 ممنوعیت ارز دیجیتال در کدام حوزه‌ها پررنگ‌تر است؟
- 3 آیا ماینینگ ارز دیجیتال نیز در ایران ممنوع است؟
- 4 آیا ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران مزیتی دارد؟
- 5 میزان معاملات ارزهای دیجیتال در ایران چقدر است؟
- 6 نتیجه ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران چیست؟
- 7 کلام آخر: آیا ممنوعیت‌ها ادامه پیدا می‌کند؟
معایب ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران
با وجود اینکه ممنوعیت‌ها مانع مهمی در خرید و فروش ارزهای دیجیتال در ایران ایجاد نکرده، اما باز هم نمی‌توان گفت هیچ تأثیری بازار رمز ارزها نداشته است. از جمله مهم‌ترین محدودیت‌های ایجاد شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران باعث بی‌اعتمادی مردم به این صنعت شده است و بسیاری از افراد تصور می‌کنند خرید و فروش ارزهای دیجیتال همان بازاریابی هرمی است.
- صرافی‌های ارزهای دیجیتال به اندازه صرافی‌های مبادله کننده ارزهای فیات شناخته شده و رسمی نیستند. چرا که این صرافی‌ها به صورت غیر رسمی فعالیت می‌کنند و نمی‌توانند مجوزهای رسمی از بانک مرکزی و دولت دریافت کنند.
- پتانسیل بالای ارزهای دیجیتال و بلاک چین در ایران نادیده گرفته شده است.
- بسیاری از تاجران سنتی با ارزهای دیجیتال آشنا نیستند، آن‌ها برای واردات و صادرات به تراکنش‌های بین المللی نیاز دارند. اما نمی‌دانند که انجام این تراکنش‌ها با ارزهای دیجیتال بسیار راحت‌تر است.
- تبدیل ارز دیجیتال به ریال ایران بدون واسطه ممکن نیست. یعنی ابتدا باید ارز را به دلار تبدیل کرد و سپس با دلار، ریال ایران را خرید.
- ممنوعیت ارزهای دیجیتال در ایران، فرایند ارزآوری و کار با کشورهای خارجی را سخت‌تر کرده است.
ممنوعیت ارز دیجیتال در کدام حوزه‌ها پررنگ‌تر است؟
امروزه ارزهای دیجیتال در تراکنش‌های داخلی نقشی ندارند، به همین دلیل مردم بیشتر برای تراکنش‌های بین المللی یا سرمایه گذاری بیت کوین و ارزهای مشابه را خریداری می‌کنند.
در سال ۱۳۹۶ ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران به صورت رسمی اعلام شد. طبق مصوبه اعلام شده در این سال، بانک‌های دولتی و خصوصی، موسسات مالی و صرافی‌هایی که مجوز رسمی از دولت دارند، نمی‌توانند ارزهای دیجیتال را معامله کنند. البته این مصوبه ارتباطی با سیاست‌های بانک مرکزی یا ستاد مبارزه با پولشویی نداشت، مقامات بانک مرکزی اعلام کرده بودند که در آینده موضع اصلی خود درباره ارزهای دیجیتال را مشخص خواهند کرد. اما همچنان هیچ اعلامیه‌ای در این باره از سوی آن‌ها صادر نشده است. مهم‌ترین دلیل تأخیر در مشخص کردن موضع، بی‌اعتمادی مسئولین دولتی و بانک مرکزی نسبت به این صنعت تازه است.
آیا ماینینگ ارز دیجیتال نیز در ایران ممنوع است؟
در سال‌های ابتدایی استخراج بیت کوین، افراد بسیاری ماشین‌های ماینینگ را خریداری کردند و در نقاط مختلف کشور مشغول به انجام این کار شدند. حتی بسیاری از آن‌ها به دلیل استفاده غیر مجاز از برق فضاهای عمومی، دستگیر شدند. از طرف دیگر در سال‌های ابتدایی استخراج بیت کوین، ورود دستگاه‌های ماینینگ از طریق گمرک ممنوع اعلام شده بود و به همین دلیل دستگاه‌ها به صورت قاچاق وارد می‌شدند و پلیس افراد شناسایی شده را دستگیر می‌کرد.
دستگیری این افراد باعث شد که مردم تصور کنند ممنوعیت ارز دیجیتال شامل فرایند استخراج آن‌ها نیز می‌شود. اما در حال حاضر ماینینگ در ایران کاملا قانونی است. افرادی که قصد انجام این کار را دارند، باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوزهای لازم را دریافت کنند. از سال ۹۸ نیز ورود ماشین‌های استخراج ارز دیجیتال از طریق گمرک آزاد شده است، بنابراین افرادی که مجوزهای لازم را دریافت کرده‌اند، می‌توانند برای ورود قانونی دستگاه ماینینگ اقدام کنند.
آیا ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران مزیتی دارد؟
بگذارید این موضوع را با یک مثال مشخص کنیم. اگر شما تمام برنامه‌های فضای مجازی خود را پاک کنید و یک گوشی بدون اینترنت بخرید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ از ارتباطات امروزی به دور خواهید ماند و نمی‌توانید مطابق با نیاز جامعه به روز شوید. این موضوع ابعاد مختلف زندگی شما از جمله شغلتان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما مزیت‌هایی نیز دارد. مثلا اینکه از تنش‌های فضای مجازی دور هستید، وقت خود را در برنامه‌هایی مانند اینستاگرام تلف نمی‌کنید و می‌توانید به کارهای دیگر برسید.
ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران نیز چنین است و خالی از مزیت نیست! در ادامه به برخی از مزیت‌های این موضوع اشاره کرده‌ایم.
- سیستم مالی کشور همچنان تحت نظارت مقامات است و غیر متمرکز نشده، بنابراین همچنان می‌توان با جرایم مالی مبارزه کرد.
- متاسفانه ارزهای دیجیتال از سیاست به دور نیستند و همین الان هم بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال به ایران خدمات نمی‌دهند. ممکن است در آینده ایران در لیست تحریم ارزهای دیجیتال قرار بگیرد. در این صورت سرمایه افرادی که ارز دیجیتال خریده‌اند، مسدود خواهد شد، محدودیت‌ها مانع از ورود سرمایه‌های داخلی به بازارهای بین المللی می‌شود. بنابراین دارایی‌ها در صورت تحریم بلوکه نخواهند شد. البته حتی در صورتی که تحریم‌ها سخت‌تر شوند، باز هم صرافی‌های داخلی معتبر راهی برای دور زدن آن‌ها پیدا می‌کنند.
میزان معاملات ارزهای دیجیتال در ایران چقدر است؟
با وجود ممنوعیت ارز دیجیتال در مراکز مالی ایران، معاملات حجم بسیار گسترده‌ای دارند. سهم ایرانی‌ها از این بازار بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان است و بخش اعظم این سرمایه از طریق مردم تأمین شده است که بعد از ریزش بازار بورس مردم برای سرمایه گذاری به این بازار روی آوردند و سرمایه گذاری کردند. البته کارشناسان بر این باورند که ایران پتانسیل لازم برای گرفتن حجم بیشتری از بازار ارزهای دیجیتال را دارد، اما محدودیت‌ها مانع از دسترسی به این پتانسیل می‌شود.
نتیجه ممنوعیت ارز دیجیتال در ایران چیست؟
از آنجایی که محدودیت‌های ارزهای دیجیتال به مردم مربوط نیست و تنها سازمان‌های مالی دولتی را هدف قرار می‌دهد، تاکنون مشکل جدی ایجاد نکرده است، اما در صورتی که معامله ارزهای دیجیتال به صورت کلی در ایران ممنوع شود، مشکلات بسیاری به وجود خواهد آمد. چرا که کسی حاضر نیست پتانسیل بالای این صنعت را نادیده بگیرد، بنابراین معاملات به صورت زیر زمینی و غیر قانونی ادامه پیدا می‌کنند و دیگر شفافیتی در معاملات وجود نخواهد داشت. این موضوع نیروی بالقوه‌ای برای وقوع جرایم متعدد سایبری و مالی ایجاد می‌کند.
کلام آخر: آیا ممنوعیت‌ها ادامه پیدا می‌کند؟
خبرهایی مبتنی بر تفکر دولت و بانک مرکزی روی ارز دیجیتال ملی منتشر شده است، بنابراین می‌توانیم پیشبینی کنیم که در آینده معامله ارزهای دیجیتال (یا حداقل برخی از رمز ارزهای خاص) آزاد خواهد شد. چرا که در رقابت ایجاد شده بین ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات، احتمالا رمز ارزها پیروز میدان خواهند بود.
در این مقاله توضیحاتی درباره ممنوعیت ارزهای دیجیتال در حال حاضر ایران ارائه دادیم. اکنون می‌دانید که به عنوان یک شخص حقیقی، می‌توانید روی این ارزها سرمایه گذاری کنید و کار غیر قانونی انجام نداده‌اید. البته برای پیدا کردن بهترین صرافی ارز دیجیتال لازم است تحقیقات کافی انجام دهید و بهترین صرافی را برای انجام این کار اقدام کنید. چرا که هنوز هیچ صرافی ارز دیجیتالی در ایران مجوز فعالیت به صورت رسمی ندارد، آن‌ها تنها به عنوان یک سازمان خدماتی آنلاین مجوز دریافت می‌کنند.
نویسنده : فاطمه مهراسبی